ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ ΤΑ ΦΙΛΤΡΑ ND

Σας έχει συμβεί να κοιτάτε φωτογραφίες (κυρίως τοπίου), όπου το νερό ενός ποταμού ή τα σύννεφα στον ουρανό, να έχουν μια απαλή υφή, και να απορείτε πώς τραβήχτηκαν; Η προφανής απάντηση είναι ότι ο φωτογράφος χρησιμοποίησε την τεχνική της μακράς έκθεσης, όμως αυτό είναι η μισή μόνο αλήθεια!

Η μακρά έκθεση προσφέρει πράγματι αυτό το εφέ, ωστόσο, εάν θέλουμε να κρατήσουμε σταθερό το βάθος πεδίου, θα καταλήξουμε μοιραία με μια “καμένη” φωτογραφία.

Ας τα πάρουμε από την αρχή: τι είναι ένα φίλτρο ND; Τα αρχικά προέρχονται από τις λέξεις Νeutral Density, που στα ελληνικά μεταφράζεται ως Oυδέτερη Πυκνότητα. Αυτά τα φίλτρα “κουμπώνουν” επάνω στο φακό, λειτουργώντας ουσιαστικά με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν τα γυαλιά ηλίου στα μάτια μας: μπλοκάρουν το φως που πέφτει στο σένσορα, χωρίς να αλλοιώνονται τα χρώματα (εξ’ου και ο χαρακτηρισμός, “ουδέτερη”).

Αυτό σημαίνει ότι με τη χρήση ενός ND φίλτρου, είμαστε έτοιμοι για το κλικ; Όχι!

Η ποσότητα φωτός που “χάνεται” μέσω του φίλτρου αυτού, πρέπει να αναπληρωθεί, με την επιλογή πολύ αργής ταχύτητας κλείστρου. Αυτό με τη σειρά του, απαιτεί μεγάλη σταθερότητα στην φωτογραφική μας μηχανή.

Δείτε ποιου είδους λήψεις μπορείτε να επιτύχετε, χρησιμοποιώντας ένα φίλτρο ND:

lalo Hernandez – Unsplash
TimHill – Pixabay
andprice – Pixabay

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά για κάθε φίλτρο, γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή κατά την αγορά του. Ποια είναι αυτά;

Τρόπος προσαρμογής 

Υπάρχουν δύο είδων φίλτρα, ανάλογα με τον τρόπο που συνδέονται επάνω στο φακό: τα βιδωτά, και εκείνοι που τοποθετούνται σε ειδική βάση. Καθένα από αυτά έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Τα φίλτρα με σπείρωμα μπορούν να τοποθετηθούν και να αφαιρεθούν ευκολότερα, αλλά αν έχετε αρκετούς φακούς, με διαφορετικές διαμέτρους, τότε χρειάζεστε αντίστοιχου μεγέθους φίλτρα. Από την άλλη, τα φίλτρα με βάση, προσαρμόζονται στο σώμα του φακού, ανεξαρτήτως διαστάσεως. Επιπλέον, είναι γενικά φθηνότερα σε σύγκριση με τα βιδωτά, αν εξαιρεθεί το κόστος της βάσης προσάρτησης. Από εκεί και πέρα, ένα αρνητικό των τελευταίων, είναι ότι είναι …εύκολο να πέσουν!

ND φίλτρο με σπείρωμα (αριστερά) και με βάση (δεξιά).

Τύπος

Τα φίλτρα ND κυκλοφορούν σε διάφορους τύπους. Οι δύο πιο συνηθισμένοι είναι: α) αυτοί που μειώνουν την ποσότητα φωτός, με βάση έναν στάνταρ αριθμό (βλέπε παρακάτω), και β) εκείνοι που σκουραίνουν την εικόνα, βαθμιαία, και είναι -σχεδόν- πάντοτε, πιο “τσιμπημένοι” στην τιμή.

Συνήθως φέρουν έναν αριθμό stop, ανάλογα με την ποσότητα φωτός που μειώνουν. Κάθε αύξηση stop σημαίνει 50% λιγότερο φως από τον προηγούμενο αριθμό. Δηλαδή, ένα φίλτρο ND 1 stop, “σταματά” το 1/2 της ποσότητας του φωτός, ένα φίλτρο ND 2 stop, “σταματά” το 1/4, κ.ο.κ. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πόσα δευτερόλεπτα έκθεσης απαιτούνται για κάθε φίλτρο ND, εάν η έκθεση χωρίς φίλτρο είναι 1 δευτερόλεπτο. Παρατηρήστε πως ο νέος χρόνος έκθεσης αυξάνεται γεωμετρικά!

Θα πρέπει να σημειωθεί πως ορισμένοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν διαφορετικές ονομασίες. Για παράδειγμα, αντί να αναφέρουν ένα φίλτρο ND 2 stop, αναφέρουν: «οπτική πυκνότητα 0,6» ή «συντελεστή ND 4».

Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να δείτε όλες τις αντιστοιχίες κωδικών ονομάτων που σημαίνουν το ίδιο πράγμα.

Διαστάσεις

Εάν αγοράζετε ένα φίλτρο με σπείρωμα, πρέπει να είστε βέβαιοι ότι έχει το ίδιο μέγεθος με το φακό σας. Ο ευκολότερος τρόπος να βρείτε πόσα mm είναι ο φακός σας, είναι να κοιτάξετε στο καπάκι του!

Quino Al – Unsplash
Με πληροφορίες από το theschoolofphotography.com
Φωτό στην κορυφή της σελίδας: Weston MacKinnon